آیا تا به حال برای شما پیش آمده که یک بچه گربه ی بی سرپرست را کنار خیابان ببینید و در حالی که هیچ دانشی در مورد نگهداری از گربه ندارید، بسیار تمایل داشته باشید که آن را پیش خود ببرید و از او نگهداری کنید؟ در این بخش اصول اولیه نگهداری از بچه گربه برای شما شرح داده می شود و به شما کمک می کند تا بهتر از آن مراقبت کنید.
بچه گربه ها باید حداقل تا ۱۲ هفتگی پیش مادر خود باشند ولی متاسفانه بسیار پیش می آید که گربه های تازه متولد شده مادر خود را از دست می دهند یا از او جدا می شوند. به هر تقدیر، شانس زندگی بچه گربه های یتیم که در یک یا دو ماه اول از مادر خود جدا شده اند خیلی کم است چون حتی اگر به دست چند بچۀ حیوان آزار نیفتند، به زودی بر اثر گرسنگی، تشنگی، گرما یا سرما می میرند. تنها در صورتی که گذر یک انسان حیوان دوست بر گذار این بچه های یتیم بیفتد، ممکن است این حیوانات جان سالم به در برند. نگهداری نوزادان حیوانات پستاندار چندان هم دشوار نیست. با کمی علاقه و حوصله می توان بچه های سگ و گربه ای را که تنها چند ساعت از زمان تولدشان می گذرد بدون مشکل عجیب غریبی بزرگ کرد.
شیر دادن به بچه گربه ها: در بسیاری از کشورها، شیر مخصوص بچه گربه ها در بازار موجود است. در صورتی که به این محصولات دسترسی ندارید، می توانید از شیر گاو استفاده کنید. اگر بچه گربه مرتب اسهال دارد، بهترین راه حل استفاده از شیر گاو بدون لاکتوز است چون بیشتر گربه ها قابلیت هضم لاکتوز را ندارند. برای دادن شیر در روزهای اول می توانید مقدار کمی شیر ولرم را داخل شیشۀ شیر نوزاد یا سرنگ بدون سوزن بریزید و بسیار آرام به گربه بدهید. در صورت استفاده از سرنگ، قبل از دادن شیر، هوای داخل سرنگ را خالی کنید و مراقب باشید سرنگ را محکم یا سریع فشار ندهید. این کار باید بسیار آهسته انجام شود تا شیر به حلق بچه گربه نپرد. بعد از حدود سه هفتگی می توانید شیر را در یک ظرف کوچک بریزید و بگذارید گربه خودش شیر را لیس بزند. بچه گربه ها تا پایان ۳ هفتگی تنها شیر می خورند. بعد از آن می توانند غذای جامد هم بخورند ولی دادن شیر باید تا پایان ۳ ماهگی ادامه داشته باشد. در هفته های اول، آنها مانند نوزادان انسان هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار به شیر احتیاج دارند ولی نوبت وعده های غذایی هفته به هفته کم می شود تا جایی که بعد از ۶ ماهگی (بلوغ) به یک یا دو وعده غذا در روز برسد. به هر حال، اگر می خواهید نقش مادر را برای بچه های یتیم شده بازی کنید حداقل تا چند هفته باید کم خوابی را به جان بخرید!
از ابتدای هفته ی چهارم بچه گربه ها به غذای جامد هم احتیاج دارند. اگر به غذای مخصوص گربه ها دسترسی ندارید، می توانید گوشت کاملاً پخته شده و نرم به آنها بدهید. وظایف مادری را درست به جا آورید! علاوه بر دادن غذا به بچه گربه ها، لازم است به آنها کمک کنید تا غذا را هضم کنند.
محل خواب گربه ها: بچه گربه ها معمولاً به دلیل نیاز به گرما و محبت مادر به آغوش کسی که نقش مادرشان را بازی میکند پناه می برند و همانجا می خوابند. خیلی از افراد از شریک شدن تختشان با سگ و گربۀ خود لذّت می برند، ولی اگر جزء دسته ای هستید که دوست ندارند گربه و سگشان در کنارشان بخوابد، بهتر است از همان اول آنها را به این کار عادت ندهید.
گربه ها و مخصوصاً بچه گربه ها به جای گرم و نرم و ساکت برای خواب احتیاج دارند. بهتر است برای آنها در یک گوشۀ آرام اتاق یا خانه رختخواب کوچکی درست کنید. رختخواب آنها را هر از چند گاهی بشویید و مرتب در معرض هوای آزاد و نور آفتاب قرار دهید تا بو و رطوبت نگیرد.
دستشویی کردن گربه ها:* آموزش محل درست برای “دستشویی” یکی از ساده ترین موارد در نگهداری گربه هاست. گربه ها به طور غریزی زمین را میکنند، کار خود را انجام می دهند و سپس با وسواس کامل آن را با خاک می پوشانند. اگر بچه گربه یا گربه به باغچه دسترسی دارد، نیازی نیست شما کاری انجام دهید ولی اگر در آپارتمان زندگی می کنید، یک جعبۀ پر از ماسه برای گربۀ خود فراهم کنید. خاک این جعبه باید هر ۲ تا ۳ روز یک بار عوض شود.
* با وجود پی سی ال هیچ دغدغه ای برای این قسمت از نگهداری نداشته باشید!
علف غیر سمّی برای گربه ها: گربه ها برای تامین ویتامین های مورد نیاز خود و همچنین پاک کردن معده از مو و آشغالهای احتمالی هر از چند گاهی علف غیر سمّی می خورند. اگر گربه همیشه در آپارتمان است و امکان رفتن به بیرون را ندارد (البته نگهداری گربه به این صورت توصیه نمی شود)، می توانید بذر علف های غیر سمّی را در یک گلدان بکارید و گلدان را در جایی قرار دهید که گربه به آن دسترسی داشته باشد.
انگل های داخلی: در فاصلۀ بین ۶ تا ۱۶ هفتگی باید هر ۳ هفته یک بار به بچه گربه قرص ضد انگل داد. از ۴ ماهگی به بعد، این قرصها را باید هر ۳ ماه یک بار داد. قرصهای ضد انگل را می توانید از داروخانه های حیوانات تهیه کنید.
علائم ابتلا به انگل مانند انسان هاست؛ بی اشتهایی، وضعیت بد پوست، کم کردن وزن، عدم رشد کافی، اسهال(گاهی خونی)، استفراغ یا استفراغ یک کرم، کم خونی(کم رنگ بودن لثه ها)، لیس زدن دائمی مقعد یا مالیدن پشت به زمین و تشکیل توده های برنج شکل کرم در ناحیۀ مقعد از جمله نشانه های رایج در هنگام مبتلا شدن گربه به انگل است. بخاطر داشته باشید که در صورت مشاهده این نوع نشانه ها حتماً با دامپزشک مشورت کنید.
عقیم کردن گربه ها: گربه های نر عقیم نشده مرتب با گربه های نر دیگر درگیر میشوند و در حال جنگ، زخمی می شوند. گربه های ماده هر چند ماه یک بار و در زمان تخمک گذاری مرتب به دنبال شوهر می گردند و شیون می کنند. بارداری های پی در پی و همچنین عوارض ناشی از حاملگی و زایمان، طول عمر گربه های ماده را کم می کند. اگر هم جلوی خروج آنها از خانه گرفته شود، دچار ناراحتی های شدید روحی و حتی جسمی می شوند. چه گربه های نر و چه گربه های مادۀ عقیم نشده معمولاً در زمان جفتگیری مرتب از خانۀ خود دور می شوند. بر اساس تحقیقات انجام شده متوسط طول عمر گربه های عقیم شده چند سال بیشتر از گربه های عقیم نشده است. میتوان گربه های نر را از ۶ ماهگی به بعد و گربه های ماده را از ۴ ماهگی به بعد عقیم کرد البته بعضی از دامپزشکان این کار را زودتر هم انجام می دهند.
اسباب بازی و سرگرمی: گربه ها بسیار بازیگوش هستند و در صورتی که سرگرمی کافی نداشته باشند، خیلی سریع دچار مشکلات روحی می شوند. بهتر است گربه ها به دنیای بیرون رفت و آمد داشته باشند و خودشان سرگرمی خودشان را پیدا کنند ولی اگر گربه ای باید در خانه بماند، سعی کنید چند اسباب بازی و وسیلۀ سرگرمی برای او فراهم کنید. یک کنده هم در اختیار او بگذارید که بتواند پنجه هایش را روی آن بکشد. این کار به آنها لذّت می دهد و علاوه بر این، از بلند شدن بیش از حد ناخن ها جلوگیری می کند.
یک یا دو بچه گربه؟ اگر وقت کافی برای بازی با گربۀ خود ندارید، بهتر است دو بچه گربه (و نتیجتاً دو گربه) داشته باشید. در این صورت، آنها می توانند با هم بازی کنند و با هم بخوابند.
واکسن ها: واکسن های گربه عبارتند از: واکسن هاری، واکسن FIE، واکسن آنفلوانزای گربه، واکسن FeLV و واکسن Felinechlamydophilosis در مورد زمان اولین واکسیناسیون و روتین آن بهتر است با دامپزشک خود مشورت کنید.
حمام کردن گربه: گربه ها بسیار وسواسی هستند و روزی چند بار خود را تمیز می کنند. آنها معمولاً به حمام کردن نیازی ندارند. در صورت لزوم، می توانید از یک حولۀ خیس برای تمیز کردن آنها استفاده کنید. با این حال، اگر گربه واقعاً در وضعیت بهداشتی بدی است، ابتدا کمی آب گرم (نه خیلی گرم) روی بدن گربه بریزید بدون آنکه سر را خیس کنید. همه جا غیر از سر را شامپو (شامپوی مخصوص گربه یا شامپوی بچه) بزنید و کاملاً آبکشی کنید. ماندن شامپو روی پوست، باعث ناراحتیهای پوستی و خارش می شود. در آخر، صورت را با یک حولۀ خیس تمیز کنید. در ناحیۀ سر نیازی به شامپو نیست. بعد از حمام، گربه را با یک حوله خشک کنید و زیر آفتاب یا کنار بخاری قرار دهید تا کاملاً خشک شود.
تذکر: بچه گربه ها را قبل از ۳ ماهگی حمام نکنید. آنها به سرما خیلی حساس هستند. برای تمیز کردن آنها از پنبۀ خیس استفاده کنید.