اپی فورا (Epiphora)

61004088

جریان غیر طبیعی اشک از چشم که معمولا به دنبال عملکرد نامطلوب پلک ها یا انسداد قسمت بینی ای و چشمی مجرای اشک (نازولاکریمال) یا عفونت و التهاب چشم است که همه این ها ممکن است در نتیجه ی بیماری یا آبسه های دندانی باشد. از آنجا که خرگوش فقط یک مجرای اشکی دارد -که به لثه ها و دندان خیلی نزدیک است- به راحتی می تواند در اثر بیماری های محوطه ی دهانی مسدود شود (عارضه ی دندان دراز در خرگوش بسیار شایع است). همچنین ممکن است در اثر بیماری های دستگاه تنفسی مجرای بینی بسته شده باشد. خوب چفت نشدن مادرزادی دندان ها و یا اختلالات پلکی مادرزادی معمولا در خرگوش های جوان دیده می شود. اما خرگوش های میانسال معمولا از دراز شدن دندان گونه ای و متعاقبا اپی فورا رنج میبرند. نژادهای لوپ و دوارف معمولا دچار عدم چفت شدن مادرزادی دندان ها می شوند که خرگوش را در خطر بسته شدن مجرای اشکی قرار می دهد. نژادهای دوارف و هیمالاین معمولا از گلوکوم رنج می برند. و در موارد خیلی نادرتری گلوکوم در خرگوش های رکس و سفید نیوزیلندی اتفاق می افتد.

علایم و انواع: معمولا این حیوانات سابقه بیماری دندانی یا رشد بیش از حد دندان پیش و بیماری تنفسی دارند. علایم شایع دیگر عبارتند از بی حالی، افسردگی، حالت قوز، حالت مخفی شدن مداوم و یا عدم تمایل به حرکت، عدم توانایی نگه داری غذا در دهان (ریزش و افتادن غذا از دهان) ریزش مو و دلمه و موی کدر اطراف صورت، چشمان قرمز و گاهی همراه با ترشح غلیظ تورم کره چشم و گاهی توده های صورت (بخصوص آن هایی که آبسه دندانی دارند)

علت: مشکلات چشمی و دهانی بسیاری می تواند منجر به این عارضه شود مانند شکل گیری غیر طبیعی مجرای بینی و پلک ها، التهاب بینی یا سینوزیت آسیب یا شکستگی استخوان های لاکریمال یا ماکزیلاری (که به ترتیب نزدیک کره چشم و مجرای اشکی و فک بالا هستند) تومور ملتحمه یا قسمت داخلی پلک ها یا حفره بینی یا استخوان ماکزیلا یا سینوس ها اجسام خارجی (مانند علف و آب و بستر) بودن در معرض مواد شیمیایی خانگی یا پاک کننده های قفس التهاب ملتحمه (پوشاننده ی کره ی چشم) گلوکوم (فشار بالای مایعات داخل کره چشم) فلجی عصب های صورت

تشخیص: دامپزشک معاینه ی کامل به همراه بررسی تاریخچه ی علایم و عوامل احتمالی را بررسی می کند. مانند مشکلات دندانی یا تنفسی. همچنین نمونه ای از مایع مترشحه از مجراهای بینی یا چشم برمیدارد تا هم کشت باکتری کنند و هم وضعیت مایعات بدن را برای تفریق از دیگر عوامل احتمالی بررسی کنند. برای تشخیص با چشم دامپزشک می تواند با استفاده از تصویر اشعه ایکس جمجمه تومور یا جراحات استخوان جمجمه را ارزیابی کند اما سیتی اسکن برای تعیین محل انسداد و تشخیص آسیب های مربوط بهتر است. اگر مشکوک به انسداد باشد با فلاش در داخل مجرای بینی هم تشخیص تایید می شود و هم اگر جسم خارجی باشد خارج می شود. رنگ آمیزی فلوئورسنت -یک روش غیر تهاجمی که جزییات چشم را زیر نور آبی نشان می دهد- می تواند برای بررسی جراحت و اجسام خارجی بکار برود.

درمان: علاوه بر درمان عامل اولیه (کراتیت زخم دار یا التهاب مشیمیه و یا التهاب ملتحمه) و یا مشکلات انسدادی (سینوس و بینی) دامپزشک ممکن است مسکن و یا آنتی بیوتیک تجویز کند.

زندگی و مدیریت: عود در خرگوش های دارای انسداد مجرای بینی ای-اشکی معمول است اما تشخیص و مداخله و درمان سریع پیش آگهی بهتری در دراز مدت خواهد داد. بعلاوه تمیز و خشک نگه داشتن صورت خرگوش برای پیشگیری ضروری است. اما به عکس خرگوش هایی که دچار مشکلات دندانی شدید هستند(بخصوص آبسه ی ریشه ی دندان و از دست دادن استخوان) احتمال بهبود کمی دارند. در برخی موارد مجرای بینی ای-اشکی کاملا مسدود می شود .بسته به شدت عامل زمینه ای خرگوش به هزینه و وقت زیادی برای درمان نیاز دارد و گاهی حتی اپی فورا تا آخر عمر ادامه دارد.